İişkilerde Uyum-5S
Uyumlu bir ilişkide en temel dinamikler; sevgi, saygı, sadakat, sabır ve sex (5S)dir. Seçimler ne kadar doğru gözükse de bir ilişkinin en temel dayanakları olmadan mutlu olmak ve uyumlu sağlıklı bir ilişki yaşamak olanaksızdır.
Sevgi
Sevmekten kim usanır, tadına doyum olmaz… diye başlayan o muhteşem nameler daha binlerce sevgi, aşk üzerine yazılan şarkılar, şiirler ne kadar sevgisiz olamayacağımızı, ne kadar çok ihtiyaç duyduğumuzu ne kadar vazgeçilmez olduğunu anlatır bize. Gıda gibi, su gibi ruhumuzun ihtiyaç duyduğu iksirdir sevgi. O kadar da kolay bulunmaz, çoğu zamanda bulununca kıymeti bilinmez, kaybedilince anlaşılır değeri.
Sevgiyi bulunca bilmek gerek değerini, beslemek gerek gayretle, emek vermek, ilmik ilmik örmek gerek vefayla. “Öyle bir sevki, sevilen sevmeyi senden öğrensin” der Mehmet Sungur Hoca. Koşulsuz, beklentisiz, içtenlikle bağlanmak, “sensiz yaşayamam” değil, “seninle ne güzel yaşarım” demek gerek. Şair Oruç Aruoba ne güzel der;
Kendi olarak sana gelen,
Sana gereksinimi olmadan, seni isteyen
Sensiz de olabilcekken, senin ile olmayı seçen
Kendi olmasını, seninle olmaya bağlayan
O, işte…
Saygı
İlişkinin olmazsa olmazlarından biri de karşılıklı saygıdır. Kişi saygı duymadığı biri kişiyle ilişki yaşadığında; sorumluluklarını yerine getirmez, değersiz görür karşıdakini, hırpalar, eleştirir, incitir, en sonunda da bitirir ilişkiyi.
Saygı, biricik, en önemli, en değerli hissettirmektir karşıdakini. Olumsuz yönlerine odaklanmak değil olumlu yönlerine odaklanıp övmektir. İyi ki onunlayım duygusunu hissetmektir. Onu incitmemek için kelimeleri özenle seçmektir. Bakışlarındaki hayranlık ifadesiyle ruhuna dokunmaktır.
İlişki paylaşmayı gerektirir, birlikte aynı yöne bakabilmeyi, farklılıkları sorun değil kazanım olarak görmeyi gerektirir. Bazı yönleriyle kişinin değişmesini, dönüşmesini kendi dünyasında ötekine yer açmayı gerektirir. Ötekinin özel alanına müdahale etmemeyi, ayrı bir birey olduğunu kabul edip bir arada paylaşımda bulunduklarını kabul etmeyi gerektirir. Tıpkı bir kesişim kümesi gibi; sadece kesişen alan ortak alandır. Birlikte vakit geçirme, paylaşımda bulunma, gezme, yemek yeme, birlikte uyuma, cinsel birliktelik. Bunun dışında iki tarafında farklı bireyler olarak kendi istekleri, hobileri, sosyal çevreleri, işleri, düşünceleri, istekleri vardır. Bunlara müdahale etmeden paylaşmayı bilmek gerek.
Ne zaman müdahale, eleştiri, suçlama, yargılama başlar o zaman ilişkinin saygı ayağı yara almaya başlar. Saygısızlık iletişim sorunlarını, kavgaları, cinsel sorunları da beraberinde getirir. Yerinde ve zamanında önlem alınmadığında da geminin su alıp, batması kaçınılmazdır.
Sadakat
Sadakat, güven ilişkinin üçüncü en önemli dinamiğidir.
Her yönüyle açık ve net olmalıdır çiftler. Yalansız, dolansız, taktiksiz, maskeler ardına sığınmadan, kaybetme korkusuyla aşırı uyumlanmadan kaçınarak, kendi olarak, korkusuzca ilişkide olmalıdır. Acabalar dolaşmamalı zihinlerde. Sonsuz bir güven hissetmeli, hissettirmeli birbirine. Gelecek hayalleri kurmalı kaygısızca, “iyikim” diyebilmeli.
Sırlar olmamalı çiftler arasında. Gizli kapaklı işler çevrilmemeli.
Çiftlerin aklından geçmemeli bir öteki, aklından geçmemeli arkadan iş çevirmek. Her şeyleri ile berrak, net olmalılar. İlgi kaymışsa da bir başkasına açık yüreklilikle, mertçe diyebilmeli, gidebilmeli kandırmadan. “Öylesine biriydi, önemsizdi” deyip hafifletmemeli kabahatini. Mazaret bulmaya çalışmamalı, hatasının farkındaysa öyle bir özür dilemeli, öyle bir davranış sergilemeli ki, pişmanlığını hissettirip affedilmeyi de haketmeli.
Sabır
Sabır zor bir erdemdir. Sakin kalabilmek dayanamayacağı onca sözler, davranışlar karşısında. Kızmadan, öfkelenmeden, yakıp yıkmadan sükuneti içinde yatıştırabilmek meziyetidir karşısındakini. Hele hele hayat yolculuğunda sürekli birlikte yürüyen, yürümek isteyen çiftler için olmazsa olmazdır sabır. İki farklı kişinin, yapının aynı dünyayı sevgiyle paylaşması için gereklidir. Farklı düşünselerde, farklı davransalarda yan yana olabilmek, sakince duygu, düşüncelerini paylaşarak aynı payda da buluşabilmek için gereklidir. Sabr eden sadece çiftlerden biri ise zordur. Bir yerde taşar o bardak. Çiftlerin ikisi de öğrenmeli sabretmeyi, dayanmayı sevdiceği için, sevdiği için. Birbirini tanıdıkça daha da kolaylaşacaktır sabretmek, anlamak, katılmasa da ona kabullenmek.
Sex (cinsellik)
Cinsel uyum ilişkilerin uzun süreli ve bir çok sorunu önemsiz hale getiren önemli bir konudur. Kültürel yapımız bu konuyu, önemsiz, ayıp, yasak görerek açıkça konuşmaktan kaçınılmasına sebep olur. Çiftler birbirleriyle özgürce yaşayabilecekleri en keyifli, zevkli konuyu konuşamazlar, utanırlar, çekinirler. Bu yüzden ilişkiler uzun yıllar sorunla devam eder, ya aldatma olur, yada biter bu yüzden.
Cinsellik sadece üreme aracı değil hazzın, zevkin en üst düzeyde yaşandığı Allahın bir hediyesidir.
Hem erkekte, hem kadında çok fazla olan cinsel sorunlar diğer sorunları da büyütmelerine neden olur. Konuşulmayan sorunlar başka sorunlar üzerinden katlanarak aktarılır. Dünyanın en önemli meselesi olduğu için bu konu üzerinde bir çok bilimsel çalışma yapılmış, bu sorunların hem ruhsal hem fiziksel çözümü bulunmuştur. Şu an çözümsüz hiçbir cinsel sorun yoktur. Sadece erteleyen bir çok çift vardır. Sorun kronikleşmeden doğru bir uzman seçimiyle üstesinden gelinebilir.
Bu konu çiftler arasında yemek yemek, su içmek gibi basitleştirilmeli, konuşabilmeliler nelerden rahatsız oluyorlar, neleri seviyorlar. Konuştukça normalleşmeye, renklenmeye başlar ilişkiler. İki insanın en yakın olduğu an, bedenlerin birleştiği andır. Sadece bedenler değil aldıkları hazla ruhları da birleşir adeta, her yönüyle bir olur, bütünleşirler.
Sağlık ve mutluluklar
Psikoterapist Feyzullah ALPMAN